کلید و پریز مخصوص اتاق تمیز که به آن کلید و پریز آزمایشگاهی نیز گفته می شود، گروهی از تجهیزات برقی است که به دلیل برخورداری از برخی ویژگی های منحصر به فرد، قابلیت نصب در کلین روم را دارند. کلین روم یا اتاق تمیز (به انگلیسی: Clean Room) محیط هایی کنترل شده در مراکز تولیدی و آزمایشگاهی نظیر بیمارستان ها و اتاق عمل، داروسازی ها، کارخانه های تولید قطعات الکترونیکی پیشرفته و نیمه هادی ها و … است که به جهت جلوگیری از تاثیرات عوامل محیطی مختلف بر مواد و تجهیزات می بایست در برابر نفوذ عواملی نظیر آلاینده ها، گرد و غبار، رطوبت، میکروب و باکتری ها، ذرات معلق در هوا و بخارهای شیمیایی مقاوم باشند. در کلین روم ها مطابق با استاندارد می بایست از تجهیزاتی استفاده شود که قابلیت از بین بردن میکروب ها، شستشو و عدم نفوذ گرد و غبار به داخل محیط را داشته باشند. کلید و پریز های مخصوص اتاق تمیز لگراند محصولاتی از ده ها مدل از انواع کلید و پریز لگراند هستند که توسط این شرکت فرانسوی به صورت ویژه با در نظر داشتن تمامی استانداردهای روز جهانی با تمرکز بر استفاده در کلین روم با خواص آنتی باکتریال و ضد گرد و غبار تولید می شوند. اگر قصد خرید کلید و پریز ضد گرد و غبار برای اتاق تمیز دارید پیشنهاد می کنیم این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
انواع کلید و پریز کلین روم لگراند
کلید و پریز سری موزاییک پروگرام لگراند و کلید و پریز ضد آب و گرد و غبار سری پلکسو دو نمونه از پرفروش ترین مدل های کلید و پریز مخصوص اتاق تمیز لگراند است که هر یک از این سری ها به صورت انحصاری دارای مدل هایی به نام آنتی باکتریال (antibacterial) هستند. کلید و پریزهای ضد باکتری لگراند قادرند تا در برابر نفوذ آلاینده ها به داخل محیط جلوگیری نمایند که این ویژگی به دلیل استفاده از واشرهای سیلیکونی در ساختار آن ها می باشد. همچنین به دلیل استفاده از یون نقره AG پلاس در ساختار کلید و پریزهای اتاق تمیز لگراند، انباشت و تکثیر میکروب ها و باکتری ها بر روی کلید و پریز وجود ندارد که یون نقره با اتصال به غشاهای سلولی باکتری ها و مختل کردن عملکردهای اساسی آن ها، مانند تنفس سلولی و تولید پروتئین، موجب از بین رفتن باکتری ها می شود. یون های نقره همچنین می توانند با تخریب DNA باکتری ها مانع از تکثیر و رشد آن ها شوند.
به طور کلی دو مدل از کلید و پریزهای مخصوص اتاق تمیز لگراند در بازار ایران از خانواده موزاییک و پلکسو وجود دارد.
کلید و پریز اتاق تمیز موزاییک لگراند
کلید و پریز اتاق تمیز سری موزاییک پروگرام لگراند (Mosaic Programme Antimicrobial) یک گروه از محصولات باکیفیت و پرفروش لگراند با ظاهری ساده و در عین حال کاربر پسند است که استفاده از آن در کلین روم ها، بیمارستان ها و اتاق های عمل، مراکز مختلف بهداشتی و درمانی بسیار رایج می باشد. کلید و پریز سری موزاییک لگراند دارای رنج گسترده ای از مکانیزم ها با کاربری های گوناگون است که به کاربر این امکان را می دهد تا از میان 250 مدل مکانیزم پیشرفته با عملکرد های متنوع، متناسب با محیط مغزی های مورد نظر خود را انتخاب نماید. برخی از مکانیزم های این سری به صورت ویژه با قابلیت هایی به جهت استفاده در مراکز درمانی و آزمایشگاهی طراحی شده است. رایج ترین و پرکاربرد ترین مکانیزم های کلید و پریز Clean Room لگراند عبارت است از پریز برق سفید ارت دار، پریز برق قرمز UPS، انواع کلید یک پل و دو پل که هم به صورت آنتی باکتریال و هم به صورت معمولی تولید می شوند. لگراند فرانسه با طراحی قطعه ای به نام کادر آنتی باکتریال موزاییک امکان استفاده از تمامی مکانیزم های معمولی را به صورت آنتی باکتریال با استاندارد IP44 فراهم نموده است.
سری موزاییک پروگرام دارای مدل هایی با نام آنتی میکروبیال است که به دلیل تنوع بالای مغزی ها و خواص ضد باکتری، در بسیاری از مراکز بیمارستانی، آزمایشگاهی و کلین روم ها مورد استفاده قرار می گیرد.
کلید و پریز قابل شستشو اتاق تمیز لگراند
کلید و پریز قابل شستشو اتاق تمیز لگراند با نام تجاری پلکسو (PLEXO) یک گروه از کلید و پریزهای ضد آب و گرد غبار لگراند با استاندارد IP55 و IP67 است که به دلیل بکارگیری از واشرهای تمام سیلیکونی در تمامی منافذ و روزنه های آن، امکان نفوذ آب و ذرات کوچک گرد و غبار به داخل آن وجود ندارد. این ویژگی سبب شده تا این محصولات به کلید و پریزهایی با قابلیت شستشو تبدیل شوند و به دلیل استفاده از متریال باکیفیت، مقاومت بسیار بالایی در برابر مواد شوینده غیر اسیدی داشته باشند. بکارگیری از این محصولات معمولاً در محیط هایی با رطوبت بسیار زیاد رایج است اما امروزه به دلیل عدم موجودی گسترده کلید و پریزهای اتاق تمیز در ایران، در بسیاری از پروژه ها از پلکسو های ضد آب به عنوان یک راه حل بی نظیر در ساندویچ پنل ها و کلین روم ها استفاده می شود. کلید و پریز ضد آب لگراند (واترپروف) با طراحی ماژولار و تنوع رنگ گسترده تاکنون چندین بار دستخوش طراحی شده که در آخرین دیزاین خود تغییرات فنی و ظاهری جدیدی به آن بخشیده شد و به عنوان جدیدترین کلید و پریز ضد آب لگراند در سال 2020 به بازار معرفی گردید. این محصولات نیز همانند موزاییک ها به صورت معمولی و آنتی میکروبیال به بازار عرضه می شوند.
برخی از مدل های کلید و پریز سری پلکسو لگراند همانند موزاییک ها دارای نمونه هایی به نام آنتی میکروبیال است که علاوه بر خواص ضد باکتری، امکان شستشو با استفاده از مواد شوینده غیر اسیدی را دارند.
ویژگی های کلید و پریز اتاق تمیز لگراند
کلید و پریزهای مخصوص اتاق تمیز لگراند دارای ویژگی هایی است که آن ها را به جهت استفاده در کلین روم ها ایده آل می سازد. این کلید و پریز ها به دلیل برخورداری از یون نقره مثبت از رشد باکتری و میکروب بر روی سطوح خود جلوگیری می نمایند که همین امر به عنوان یکی از استاندارد های اصلی اتاق های تمیز مانع از انتشار و گسترش باکتری ها و میکروب ها در محیط ها می شود. همچنین سطح صاف و بدون حفره و عاری از هرگونه درز و فرو رفتگی در طراحی کلید و پریز کلین روم لگراند به گونه ای است که از تجمع گرد و غبار و آلودگی ها جلوگیری به عمل می آورد. این محصولات در برابر شستشو های مکرر با استفاده از مواد شیمیایی و ضد عفونی کننده به خوبی مقاوم اند که به لطف برخورداری از استاندارد Ingress Protection از نفوذ آب و مواد شوینده به داخل محفظه کلید و پریز ها به خوبی جلوگیری می کنند. این کلید و پریزها قابلیت نصب به صورت روکار و توکار را دارند که معمولاً در اتاق های تمیز به جهت کاهش نقاط تجمع آلاینده ها از نمونه های توکار استفاده می شود.
نمایی از یک کلید و پریز مخصوص اتاق تمیز سری پلکسو لگراند که در یک آزمایشگاه و در اتاق تمیز استفاده شده است.
چرا در کلین روم از کلید و پریز آنتی باکتریال استفاده می شود؟
کلین روم ها محیط هایی هستند که در آن ها کنترل دقیق آلودگی ضروری است. هر سطحی که در تماس با دست ها یا محیط قرار می گیرد، می تواند به محلی برای تجمع میکروب ها و باکتری ها تبدیل شود. کلید و پریزهای آنتی باکتریال با استفاده از موادی مانند یون نقره، توانایی جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری ها را دارند و به کاهش خطرات آلودگی کمک می کنند. در صنایع حساس مانند تولید دارو، تجهیزات پزشکی و الکترونیک، حتی مقدار کمی از آلودگی می تواند کیفیت محصول نهایی را تحت تأثیر قرار دهد. کلید و پریز بیمارستانی و آزمایشگاهی به حفظ سطح بهداشت در این محیط ها کمک کرده و از انتقال آلودگی ها از طریق تماس با سطوح جلوگیری می کنند. استفاده از کلید و پریز آی پی دار نه تنها محیط کار را ایمن تر می کند، بلکه باعث کاهش بیماری ها و عفونت های ناشی از انتقال باکتری ها و میکروب ها به کارکنان و پرسنل می شود. این ویژگی به خصوص در محیط های پزشکی و آزمایشگاهی که سلامت کارکنان از اهمیت بالایی برخوردار است، بسیار حیاتی است.
استفاده از کلید و پریزهای آنتی باکتریال در کلین روم ها به دلایل زیر اهمیت دارد:
- جلوگیری از رشد میکروب ها و باکتری ها
- حفظ بهداشت و جلوگیری از انتقال آلودگی
- سهولت در نظافت و تمیز کاری
- مطابقت با استاندارد های بهداشتی
- افزایش ایمنی و سلامت کارکنان
استاندارد های کلید و پریز اتاق تمیز
استانداردهای کلید و پریز اتاق تمیز (Cleanroom switches and sockets) بر اساس نیازهای خاص اتاق های تمیز، که در صنایعی مانند داروسازی، تجهیزات پزشکی، صنایع نیمه هادی و تولیدات غذایی استفاده می شوند تعیین می شوند. این استانداردها باید ویژگی هایی داشته باشند که مانع از آلودگی و ورود ذرات به محیط اتاق تمیز شوند. این ویژگی ها سبب می شود تا کلید و پریزهای اتاق تمیز با الزامات بهداشتی و فنی سخت گیرانه ای تطابق داشته باشند و به حفظ کیفیت و عملکرد محیط های تمیز کمک کنند.
مهمترین استانداردها و ویژگی های کلید و پریزهای اتاق تمیز عبارتند از:
IP Rating (Ingress Protection): کلید و پریزهای اتاق تمیز باید دارای رتبه بندی IP بالا معمولاً IP65 یا بالاتر باشند تا از نفوذ گرد و غبار و مایعات به داخل خود جلوگیری کنند. این رتبه بندی نشان دهنده میزان مقاومت در برابر نفوذ آب و گرد و غبار است.
مواد ساختاری ضد میکروبی: موادی که در ساخت کلید و پریزها استفاده می شود، باید از جنسی باشد که مانع از رشد باکتری ها و قارچ ها شود. این مواد معمولاً از پلاستیک های ضد میکروبی ساخته می شوند و در برابر تمیزکاری های مداوم با مواد شیمیایی مقاوم هستند.
سطوح صاف و بدون درز: کلید و پریزها باید دارای سطوح صاف و بدون شکاف و درز باشند تا آلودگی و ذرات گرد و غبار در آن ها جمع نشوند. این ویژگی ها به تمیزکاری آسان کمک می کنند و از آلودگی محیط جلوگیری می کنند.
استانداردهای بین المللی ISO 14644: اتاق های تمیز معمولاً مطابق با استانداردهای ISO 14644 طبقه بندی می شوند. این استانداردها محدوده هایی برای میزان ذرات در هوا را تعیین می کنند. کلید و پریزها باید با این استانداردها مطابقت داشته باشند تا به تمیزی محیط کمک کنند.
مقاومت شیمیایی: کلید و پریزهای اتاق تمیز باید در برابر مواد شیمیایی مختلف که برای تمیزکاری اتاق ها استفاده می شوند، مقاومت داشته باشند. این مواد شامل مواد ضد عفونی کننده، الکل، و سایر مواد شیمیایی می شود.
ضد الکتریسیته ساکن: در صنایعی که تجهیزات حساس به الکتریسیته ساکن وجود دارد، کلید و پریزها باید دارای ویژگی های ضد الکتریسیته ساکن (ESD) باشند تا از آسیب به تجهیزات جلوگیری کنند.
تاییدیه ها و استانداردهای محلی: برخی کشورها و مناطق استانداردهای خاص خود را برای کلید و پریزهای اتاق تمیز دارند که شامل استانداردهای CE، UL و سایر تاییدیه های مرتبط است.
