حروف اختصاری سیم و کابل به مجموعه ای از حروف انگلیسی معین و معنادار گفته می شود که به جهت بیان نوع کاربری سیم و کابل، ساختار، ویژگی ها و مواد تشکیل آن ها مورد استفاده قرار می گیرد این حروف توسط یک اداره استاندارد آلمانی موسوم به VDE پایه گذاری شده است که به تفکیک، دو جدول کامل از حروف را به صورت جداگانه برای کابل های برق و قدرت (Power Cable)، کابل های مخابراتی (Telecommunication cable) معرفی نموده است که تولید کنندگان سیم و کابل در ایران نیز از حروف دو استاندارد ذکر شده به جهت بیان ساختار و نوع کابل های تولیدی خود استفاده می نمایند. حروفی که بر اساس استاندارد VDE به بیان ساختار یک سیم یا کابل می پردازند، برای سیم و کابل های برق و قدرت با حرف N انگلیسی شروع می شوند. این یعنی در صورتی که بر روی یک سیم یا کابل مجموعه ای از حروف انگلیسی مشاهده شود که با حرف N شروع شده باشد، بدین معناست که سیم یا کابل به جهت انتقال جریان برق طراحی شده است. به عنوان مثال کابل برق NYMHY، NYY یا سیم برق NYAF همگی از جمله حروفی هستند که مطابق با این استاندارد نوشته شده است.
استاندارد VDE چیست؟
استاندارد VDE (مخفف: Verband Der Elektrotechnik) به معنی انجمن الکتروتکنیک یک سازمان استاندارد آلمانی است که به توسعه و ترویج استانداردهای فنی در این حوزه ها می پردازد. یکی از رایج ترین استانداردهای ارائه شده توسط این سازمان معرفی حروف اختصاری سیم و کابل است که با بیان ساختار سیم و کابل امروزه در سراسر جهان از آن استفاده می شود. استاندارد VDE با اختصاص توضیحات متنوع و کاربردی سیم و کابل به هر یک از حروف انگلیسی سبب شده تا مخاطب با مشاهده آن به سرعت از ساختار کابل مطلع گردد. مشخص نمودن نوع کابل، جنس هادی (مسی یا آلومینیومی)، جنس عایق و روکش، نوع زره، میزان انعطاف پذیری، مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت در برابر حرارت، کاربری کابل و ده ها مورد دیگر از جمله مواردی است که می توان با مشاهده حروف انگلیسی در ساختار یک کابل از آن اطلاعات کافی را دریافت نمود. استاندارد وی دی ای آلمان با ارائه جدول علائم اختصاری توضیحات مربوط به هر یک از حروف را به شکل کامل ارائه نموده است.
رایج ترین جداول حروف اختصاری که توسط VDE منتشر شده شامل موارد زیر می باشد:
- DIN VDE 0276/0250: شامل حروفی که برای سیم و کابل برق استفاده می شود.
- DIN VDE 815/16: شامل حروفی که برای کابل های مخابراتی و ابزار دقیق استفاده می شود.
جدول علائم اختصاری سیم و کابل برق
جدول علائم اختصاری حروف سیم و کابل برق که بر اساس استاندارد DIN VDE 0276/0250 نوشته می شود شامل مجموعه ای از توضیحات و حروف معین اختصاری است که به وسیله آن می توان از کاربری کابل، جنس متریال و لایه های تشکیل دهنده یک سیم یا کابل به صورت کامل مطلع گردید. این حروف از سمت چپ نوشته می شوند و به ترتیب لایه ها را از مرکز سیم یا کابل (هادی) تا خارجی ترین قسمت (روکش) بیان می کند. حرف N نخستین کاراکتر انگلیسی است که برای تمامی سیم و کابل هایی که قابلیت انتقال جریان برق را دارند استفاده می شود. این یعنی مخاطب با مشاهده حرف N در ابتدای حروف متوجه می شود که محصول مورد نظر، یک سیم یا کابل برق است و حروفی که در حال مشاهده آن است بر اساس استاندارد DIN VDE 0276/0250 نوشته شده که مربوط به سیم و کابل برق می باشد.
رایج ترین حروف اختصاری سیم و کابل برق شامل موارد زیر می باشد:
- N: حروف مشاهده شده بر اساس استاندارد VDE نوشته شده است.
- A: پس از N یعنی هادی سیم یا کابل از جنس آلومینیوم است.
- Y: عایق یا روکش از جنس PVC می باشد.
- 2X: عایق کابل از جنس XLPE می باشد.
- R: کابل مجهز به زره از نوع مفتولی می باشد.
- B: کابل مجهز به زره از نوع نواری می باشد.
- S: کابل برق از نوع فشار متوسط می باشد.
- F: سیم از نوع تک رشته می باشد.
حروف اختصاری سیم و کابل برق
حروف اختصاری سیم و کابل برق از سمت چپ به راست خوانده می شود که به این ترتیب می توان از مرکزی ترین لایه کابل (هادی) به سمت خارج (روکش) از مشخصات تمامی لایه های مابین این دو به صورت کامل اطلاعات لازم را دریافت نمود. علائم اختصاری سیم و کابل های برق و قدرت بر اساس استاندارد VDE آلمان با حرف N (مخفف عبارت آلمانی: Normenleitung) به معنی استاندارد سیم و کابل برق شروع می شوند که به صورت ثابت از حرف N در ابتدای آن ها استفاده می شود. در صورتی که پس از این حرف از A استفاده شود به این معناست که هادی کابل از جنس آلومینیوم است و در صورتی که از هر حرفی به جز A استفاده شود هادی کابل از نوع مسی می باشد. برخی از رایج ترین سیم و کابل های برق که بر اساس این استاندارد به وسیله این حروف معرفی می گردند سیم برق NYA، سیم برق NYAF، کابل برق NYY، NYMHY، NA2XY، NYRY، NYBY، N2XSYBY می باشند.
سیم برق NYA چیست؟
سیم برق NYA به کلیه سیم برق های تک رشته مسی با عایق PVC گفته می شود که در از آن ها در سیم کشی های برق ساختمانی استفاده می شود. این سیم ها مطابق با استاندارد IEC با هادی مفتولی کلاس 1 یا 2 تولید می شوند. از آنجایی که این محصول دارای یک عایق است و روکشی در آن وجود ندارد و همچنین با توجه به حرف A موجود در انتهای حروف که بیانگر تک رشته بودن آن می باشد، این محصول به عنوان سیم برق تلقی می شود.
سیم NYA مخفف موارد زیر می باشد:
- N: حروف بر اساس استاندارد VDE نوشته شده است. (عدم وجود حرف A یعنی سیم مسی می باشد)
- Y: عایق سیم از جنس PVC می باشد.
- A: سیم برق از نوع تک رشته می باشد.
سیم برق NYAF چیست؟
سیم برق NYAF به کلیه سیم برق های افشان و انعطاف پذیر گفته می شود که در ساختار آن از هادی مسی و عایق PVC استفاده شده است. این محصول همان سیم برق های رایج موجود در بازار است که به جهت انجام سیم کشی های ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند. F موجود در انتهای عبارت NYAF اشاره مستقیم به فلکسیبل (Flexible) یا انعطاف پذیری بالای آن دارد که با استفاده از افشان شدن هادی مسی این انعطاف پذیری حاصل گردیده است. تفاوت سیم NYAF و NYA تنها در میزان انعطاف پذیری آن ها است که به دلیل افشان بودن سیم های NYAF میزان انعطاف پذیری آن در مقایسه با سیم NYA بیشتر می باشد.
سیم NYAF مخفف موارد زیر می باشد:
- N: حروف بر اساس استاندارد VDE نوشته شده است. (عدم وجود حرف A یعنی سیم مسی می باشد)
- Y: عایق سیم از جنس PVC می باشد.
- A: سیم برق از نوع تک رشته می باشد.
- F: مخفف Flexible به معنی افشان و انعطاف پذیر بودن سیم می باشد.
کابل NYY چیست؟
کابل NYY به گروهی از کابل های برق گفته می شود که دارای هادی مسی، عایق PVC و روکش PVC می باشند. این کابل ها بر اساس استاندارد IEC با هادی مفتول کلاس 1 یا نیمه افشان کلاس 2 تولید می شوند که در اصطلاحات عامیانه بازار به آن ها کابل خشک، کابل مفتولی و کابل زمینی گفته می شود. این کابل ها از نوع فشار ضعیف می باشند. نمونه دیگری از این کابل وجود دارد که به آن ها NYY-J یا NYY-O گفته می شود که ساختار هر دو کابل مذکور با این کابل از نظر فنی کاملاً یکسان می باشد. تنها تفاوت این کابل ها با یکدیگر در وجود یا عدم وجود یک رشته سیم ارت با رنگ زرد و خط سبز می باشد. کابل ان وای وای که در انتهای حروف آن یک حرف J دیده شود یکی از رشته سیم های آن به رنگ زرد با خط سبز می باشد و کابلی که در انتهای حروف آن از حرف O استفاده شده باشد، بیان می کند که در میان سیم های آن از این رنگ استفاده نشده است.
حروف NYY مخفف موارد زیر می باشد:
- N: حروف بر اساس استاندارد VDE نوشته شده است. (عدم وجود حرف A یعنی هسته کابل مسی می باشد)
- Y: یک عایق بر روی هادی وجود دارد که جنس آن PVC می باشد.
- Y: آخرین لایه کابل به عنوان روکش از جنس PVC می باشد.
کابل NYMHY چیست؟
کابل NYMHY به کلیه کابل برق های انعطاف پذیر گفته می شود که هادی آن ها از نوع مسی و به صورت افشان می باشد. این کابل ها از نوع چند رشته می باشند به این معنی که در زیر روکش نهایی کابل دو یا چند سیم برق قرار گرفته است. همچنین در ساختار این کابل از عایق و روکش PVC استفاده شده است. کابل برق های افشان چند رشته موجود در بازار که استفاده از آن ها در برق کشی های ساختمانی و صنعتی رواج زیادی دارد عموماً از نوع NYMHY هستند.
حروف NYMHY مخفف موارد زیر می باشد:
- N: حروف بر اساس استاندارد VDE نوشته شده است. (عدم وجود حرف A یعنی هسته کابل مسی می باشد)
- Y: عایق PVC (پلی وینیل کلراید) بر روی هادی های این کابل استفاده شده است.
- M: کابل از نوع چند رشته (Multi-core) می باشد و تعداد سیم های آن از دو یا بیشتر است.
- F: کابل از نوع (Flexible) می باشد و از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است.
- Y: روکش نهایی کابل از جنس PVC می باشد.
کابل NA2XY چیست؟
کابل NA2XY به کلیه کابل برق های با هادی آلومینیومی گفته می شود که جنس عایق آن ها از پلی اتیلن کراس لینک شده XLPE است و روکش نهایی آن ها نیز از PVC می باشد. این کابل ها به دلیل بهره مندی از عایق XLPE می توانند طول عمر بالاتری را در مقایسه با سایر کابل های آلومینیومی ارائه نمایند و هادی را در برابر شرایط گوناگون محیطی و اکسیداسیون به صورت مفید محافظت نمایند. به دلیل حساسیت بالای هادی آلومینیومی عموم کابل های آلومینیوم موجود در بازار با عایق پلی اتیلن کراس لینک شده تولید می گردند. کابل N2XY نیز نمونه دیگری از این کابل با مشخصات ذکر شده است که تنها تفاوت آن مسی بودن هادی کابل است.
حروف NA2XY مخفف موارد زیر می باشد:
- N: حروف بر اساس استاندارد VDE نوشته شده است.
- A: هادی کابل برق از جنس آلومینیوم می باشد.
- 2X: عایق کابل برق از جنس پلی اتیلن کراس لینک شده XLPE می باشد.
- Y: روکش نهایی کابل از جنس PVC می باشد.
کابل NYRY چیست؟
کابل برق NYRY گروهی از کابل های برق مسی با عایق و روکش PVC هستند که در ساختار آن ها از زره فولادی یا آلومینیومی به شکل مفتولی استفاده شده است. این نوع زره از تعدادی معینی از مفتول ها به دور اجزای درونی کابل در زیر روکش پیچیده می شوند که از آن ها در برابر عوامل محیطی و فشارهای مکانیکی، ضربه و جوندگی برخی حیوانات به صورت کامل محافظت می نماید. کابل NYRY معمولاً در زیر پل ها، داخل تونل ها، سد ها و نیروگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد.
حروف NYRY مخفف موارد زیر می باشد:
- N: حروف بر اساس استاندارد VDE نوشته شده است. (عدم وجود حرف A یعنی هسته کابل مسی می باشد)
- Y: عایق کابل از جنس PVC می باشد.
- R: کابل برق مجهز به زره مفتولی می باشد.
- Y: روکش نهایی کابل از جنس PVC می باشد.
کابل NYSLCY چیست؟
کابل NYSLCY یک نوع کابل کنترل و انتقال سیگنال است که به دلیل ویژگی های خاص خود به جهت انتقال داده ها و سیگنال ها در محیط های مختلف استفاده می شود.
حروف NYSLCY مخفف موارد زیر می باشد:
- N: حروف بر اساس استاندارد VDE نوشته شده است. (عدم وجود حرف A یعنی هسته کابل مسی می باشد)
- Y: عایق کابل از جنس PVC می باشد.
- SL: کابل از نوع کنترل با هادی افشان می باشد.
- C: کابل مجهز به شیلد مسی می باشد.
- Y: روکش نهایی کابل از جنس PVC می باشد.
کابل N2XSY چیست؟
کابل N2XSY یک کابل با رنج ولتاژ 1 کیلوولت از نوع تک رشته است که با هادی مسی، عایق XLPE و روکش نهایی PVC تولید می شود. در ساختار این کابل پس از حرف N حرف A انگلیسی وجود ندارد که این مورد بیان می کند که هادی کابل از نوع مسی می باشد. همچنین حروف 2X نیز اشاره به ایکس ال پی ای بودن عایق یا لایه قرار گرفته بر روی هادی دارد. همچنین حرف S نیز اشاره مستقیم به شیلد کانسنتریک کابل دارد که از همین قسمت می توان متوجه ولتاژ کابل فشار متوسط یا فشار قوی بودن آن گردید. از آنجایی که کابل های فشار متوسط یا فشار قوی به صورت تک رشته یا سه رشته تولید می شوند، عدم مشاهده حرف E بیان کننده سه رشته بودن کابل است که در این کابل به دلیل عدم وجود این حرف متوجه می شویم که کابل از نوع تک رشته می باشد. حرف Y نیز در انتها اشاره به PVC بودن روکش کابل دارد.
حروف N2XSY مخفف موارد زیر می باشد:
- N: حروف بر اساس استاندارد VDE نوشته شده است. (عدم وجود حرف A یعنی هسته کابل مسی می باشد)
- 2X: عایق موجود بر روی هادی از جنس XLPE می باشد.
- S: ولتاژ کابل در محدوده بالای یک کیلوولت و دارای شیلد کانسنتریک می باشد.
- Y: روکش نهایی کابل از جنس PVC می باشد.
کابل N2XSYBY چیست؟
کابل N2XSYBY نوعی کابل با ولتاژ بالای یک کیلوولت با هادی مسی است که جنس عایق آن از XLPE می باشد. این کابل همچنین مجهز به زره نواری می باشد و روکش نهایی آن از جنس PVC است. این کابل ها قابل استفاده در شبکه های برق فشار متوسط می باشند.
- N: حروف بر اساس استاندارد VDE نوشته شده است. (عدم وجود حرف A یعنی هسته کابل مسی می باشد)
- 2X: عایق کابل برق از جنس پلی اتیلن کراس لینک شده XLPE می باشد.
- S: ولتاژ کابل در محدوده بالای یک کیلوولت و دارای شیلد کانسنتریک می باشد.
- Y: یک عایق از جنس PVC مابین زره و عایق اصلی کابل قرار دارد.
- B: زره از نوع نواری به دور اجزای درونی کابل پیچیده شده است.
- Y: روکش یا غلاف نهایی کابل از جنس PVC می باشد.
کابل N2XSYKYRY چیست؟
کابل N2XSYKYRY یک نوع کابل فشار متوسط از نوع روکش سربی است که مجهز به زره مفتولی می باشد. این کابل ها قادر به فعالیت در محدوده رنج فشار متوسط از 1 کیلوولت تا 36 کیلوولت می باشند. استفاده از کابل های روکش سربی در محل هایی نظیر پمپ بنزین ها، پالایشگاه ها و مواردی از این دست بسیار رایج است. این کابل دارای هادی مسی، عایق XLPE، روکش سرب، زره مفتول و روکش نهایی PVC می باشد.
حروف N2XSYKYRY مخفف موارد زیر می باشد:
- N: حروف بر اساس استاندارد VDE نوشته شده است. (عدم وجود حرف A یعنی هسته کابل مسی می باشد)
- 2X: عایق کابل برق از جنس پلی اتیلن کراس لینک شده XLPE می باشد.
- S: ولتاژ کابل در محدوده بالای یک کیلوولت و دارای شیلد کانسنتریک می باشد.
- Y: یک عایق از جنس PVC مابین زره و عایق اصلی کابل قرار دارد.
- K: روکش یا غلاف سرب به عنوان یک عامل ایمن وظیفه حفاظت از اجزای درونی کابل را در برابر آلاینده های شیمیایی دارد.
- Y: یک لایه از جنس PVC وظیفه حفاظت از
- R: مجموعه ای از مفتول ها به عنوان زره در ساختار کابل وجود دارد.
- Y: روکش یا غلاف نهایی کابل از جنس PVC می باشد.
کابل NA2XSEYKYRY چیست؟
کابل NA2XSEYKYRY یک کابل غلاف سربی سه رشته از نوع فشار متوسط با هادی آلومینیومی است که مجهز به زره مفتولی می باشد. این کابل یکی از کامل ترین کابل های فشار متوسط است که در ساختار آن بر اساس استاندارد VDE به تمامی موارد و حروف های رایج و پرکاربرد اشاره شده است. استفاده از این محصول در محل هایی که نیاز به حفاظت از کابل فشار متوسط سه فاز در برابر آلاینده های شیمیایی، فشارهای مکانیکی و … وجود دارد کاربردی است.
کابل NA2XSEYKYRY مخفف موارد زیر می باشد:
- N: حروف بر اساس استاندارد VDE نوشته شده است.
- A: هادی کابل برق از جنس آلومینیوم می باشد.
- 2X: عایق کابل برق از جنس پلی اتیلن کراس لینک شده XLPE می باشد.
- S: ولتاژ کابل در محدوده بالای یک کیلوولت و دارای شیلد کانسنتریک می باشد..
- E: کابل از نوع سه رشته می باشد.
- Y: یک فیلر از جنس PVC مابین عایق سیم ها و غلاف سربی کابل قرار دارد.
- K: غلاف سرب به عنوان یک عامل ایمن وظیفه حفاظت از اجزای درونی کابل را در برابر آلاینده های شیمیایی دارد.
- Y: یک لایه از جنس PVC در زیر زره به جهت حفاظت از اجزا در برابر فشارهای زره را دارد.
- R: مجموعه ای از مفتول ها به عنوان زره در ساختار کابل وجود دارد.
- Y: روکش یا غلاف نهایی کابل از جنس PVC می باشد.
حروف اختصاری کابل های مخابراتی
جدول حروف اختصاری کابل های مخابراتی بر اساس استاندارد DIN VDE 815/16 مجموعه ای از حروف معین به جهت بیان نوع نصب، ساختار و متریال موجود در کابل های مخابراتی و انتقال دیتا است که توسط اداره استاندارد VDE آلمان معرفی گردیده است. کاراکتر یا دو کاراکتر نخست از سمت چپ در میان حروف کابل های مخابراتی بیانگر اطلاعاتی نظیر نوع نصب کابل (ایندور، اوتدور) و یا اشاره مستقیم به کاربری کابل (ابزار دقیق، کنترل، سوییچ، مخصوص تجهیزات) و … را دارد. از آنجایی که بر اساس استاندارد تمامی کابل های انتقال دیتا می بایست از هادی مسی استفاده نمایند در میان حروف اختصاری کابل های مخابراتی، اشاره ای به هادی کابل ها نمی گردد. پس از حرف نخست به ترتیب به بیان ویژگی ها و متریال نظیر جنس عایق، شیلد و فویل، زوج یا تک رشته بودن هادی ها، آرمور یا زره و روکش نهایی کابل ها پرداخته می شود.
کابل JY(st)Y چیست؟
کابل JY(st)Y یک نوع کابل مخابراتی است که به جهت انتقال سیگنالهای تلفنی و دادههای ارتباطی طراحی شده است. این کابل ها در بازار با نام “کابل تلفن هوایی” شناخته می شوند که به دلیل استفاده از متریال PVC در ساختار آن، به جهت استفاده در محیط های داخلی و مسقف مورد استفاده قرار می گیرند. کابل تلفن هوایی مقاومت زیادی در برابر نور خورشید و شرایط محیطی سخت ندارد که به همین جهت استفاده از آن ها به صورت ایندور INDOOR انجام می پذیرد. این کابل به دلیل استفاده از روکش PVC از انعطاف پذیری بالایی برخوردار هستند.
کابل JY(st)Y مخفف موارد زیر می باشد:
- J: کابل مناسب برای نصب ثابت در محیط های داخلی می باشد.
- Y: جنس عایق تمامی سیم های مسی از جنس PVC می باشد.
- ST: کابل مجهز به فویل آلومینیومی (Shield) است و سیم ها به شکل زوج Twisted قرار دارند.
- Y: روکش نهایی کابل از جنس PVC می باشد.
نکته: (فویل ها نیز نوعی شیلد یا سپر محافظتی در کابل ها هستند)
کابل A2Y(ST)2Y چیست؟
کابل A2Y(st)2Y یک کابل تلفن (مخابراتی) با روکش مشکی رنگ از جنس پلی اتیلن است که به جهت انتقال سیگنال های مخابراتی مورد استفاده قرار می گیرد. این کابل که با نام “کابل تلفن زمینی” نیز شناخته می شود به دلیل استفاده از متریال پلی اتیلن در روکش و عایق آن، مقاومت بسیار بالایی در برابر شرایط آب و هوایی سخت و همچنین نور مستقیم خورشید دارد. به همین جهت استفاده از آن به صورت اوتدور OUTDOOR بلامانع است. یکی از معایب کابل های تلفن زمینی انعطاف پذیری کم آن است که علت آن خواص خشک متریال در روکش پلی اتیلن می باشد.
کابل A2Y(st)2Y مخفف موارد زیر می باشد:
- A: کابل مناسب برای نصب در بیرون ساختمان (Outdoor) می باشد.
- 2Y: عایق سیم های مسی درون کابل از جنس پلی اتیلن می باشد.
- st: کابل مجهز به فویل آلومینیومی (Shield) است و سیم ها به شکل زوج Twisted قرار دارند.
- 2Y: روکش نهایی کابل از جنس پلی اتیلن می باشد.