جدول جریان مجاز سیم و کابل به جدول استانداردی گفته میشود که در متراژهای گوناگون میزان جریان مجاز کابل برق یا سیم را به مصرف کننده بر اساس واحد “آمپر” اعلام میکند. این جدول با محاسبه مسافت و تعیین نوع کابل (مسی یا آلومینیومی) به مصرف کننده کابل مناسب و استاندارد را اعلام مینماید. به عنوان مثال فرض کنید که در فاصله 350 متری از برق ورودی یک باغ قصد قرار دادن یک پمپ آب با جریان 115 آمپر را دارید. شما میتوانید با مراجعه به جدول محاسبات کابل با مسافت از کابلی که این مقدار از جریان را در مسافت صد متری پشتیبانی میکند مطلع گردید. ردیف بالایی این جدول اشاره به مسافت های گوناگون دارد و در ردیف سمت چپ مقاطع مختلف کابل ها به صورت مسی و یا معادل آن با هادی آلومینیومی ثبت گردیده است. ابتدا با انتخاب مسافت مورد نیاز خود از ردیف بالا و سپس پیدا کردن نزدیک ترین جریان به مقدار مورد نیاز خود میتوانید از ستون سمت چپ کابل مورد نظر خود را انتخاب نمایید. مطابق با استاندارد توصیه میشود که همیشه از کابلی استفاده نمایید که از جریان بیشتری نسبت به جریان مورد نیاز شما پشتیبانی نماید. در ادامه به توضیح کامل تری در خصوص این مطلب خواهیم پرداخت.
موضوعات مقاله جدول جریان مجاز سیم و کابل به شرح زیر میباشد:
- انتخاب سایز کابل برق
- جدول جریان مجاز سیم و کابل
- جدول انتخاب کابل برای موتور
- جدول جریان مجاز کابل تک فاز
- جدول جریان مجاز کابل مسی
- بهترین سایز سیم برق ساختمان
محاسبه جریان مجاز کابل
به جهت محاسبه جریان مجاز هر کابل و انتخاب مناسب ترین سطح مقطع برای وسایل برقی میتوان با مراجعه به جدول جریان مجاز، از میزان جریانی که هر کابل در مسافت های گوناگون از آن پشتیبانی میکند مطلع شوید. انتخاب کابل مناسب برای وسیله برقی یا یک محیط نیاز به اطلاع شما از مقدار جریان مورد نیاز وسیله برقی و فاصله آن تا منبع تغذیه دارد. در قسمت بالای جدول جریان مجاز سیم و کابل، اعدادی از 10 تا 1000 متر قرار گرفته که این اعداد بیانگر میزان مسافتی است که یک کابل یا سیم از منبع تغذیه تا وسیله برقی کشیده میشود. در پایین هر یک از متراژ ها نیز میزان جریان مجاز مقاطع گوناگون سیم و کابل های مسی و آلومینیومی درج گردیده است. به صورت خلاصه نحوه انتخاب کابل مورد نیاز شما به شرح زیر میباشد:
- مطابق با جدول زیر متراژی که قرار است کابل از منبع تغذیه تا وسیله برقی کشیده شود انتخاب نمایید.
- از ستون انتخاب شده میزان جریان مورد نیاز خود را انتخاب نمایید.
- در سمت چپ جدول مقطع مسی یا آلومینیومی را مشاهده نمایید.
انتخاب سایز کابل برق
برای انتخاب سایز سیم برق در مرحله اول توصیه میشود که با یک تکنسین برق مشورت نمایید. انتخاب یک کابل برق مناسب برای موتور، کولر گازی، تجهیزات روشنایی، برق ورودی و … نیازمند محاسباتی است که یک تکنسین برق با آن ها به خوبی آشنایی دارد. شرایط نصب به صورت هوایی یا زمینی، دمای محل نصب، زاویه خمش، اتصالات مختلف و تجهیزات مرتبط با کابل، ایجاد مقاومت در نقطه ای از کابل، میدان های مغناطیسی مجاور کابل، ارتفاع محل نصب و … از جمله مواردی است که به صورت مستقیم بر روی جریان عبوری یک کابل و عملکرد آن تاثیر گذار است. بنابراین جدول جریان مجاز سیم و کابل تنها میتواند به عنوان یک چشم انداز کلی، کابل برق مناسب را بدون در نظر گرفتن عوامل محیطی و شرایط ذکر شده به مصرف کننده اعلام نماید. بسیاری از افراد با خرید کابل های افشان و اتصال آن ها به تجهیزاتی که در زمان استارت اولیه و راه اندازی جریانی بیش از جریان مجاز اعلام شده دریافت میکنند تنها با بسنده کردن به جدول فوق دچار ضرر و زیان مالی گردیده اند.
انتخاب کابل برای الکتروموتور
همانطور که در انتهای مطلب فوق اشاره کوتاهی به آن شد، بسیاری از خریداران سیم و کابل با در نظر نگرفتن جریان اولیه ای که در هنگام راه اندازی یک الکتروموتور دریافت میشود اقدام به خرید یک کابل مطابق با جدول فوق مینمایند. اگر دقت کرده باشید، در هنگام روشن نمودن کولرهای آبی، الکتروموتورها، کولرهای گازی و… یک جریان لحظه ای به صورت ضعیف و قوی شدن سریع برای تجهیزات روشنایی موجود در محیط اتفاق می افتد. این رویداد همان جریان اولیه ای است که در هنگام استارت الکتروموتورها و تجهیزات مشابه دریافت میشود. این یعنی اگر الکتروموتور ما در حالت نرمال قادر به فعالیت با جریان نامی 10 آمپر باشد، در هنگام استارت و در همان ثانیه های اولیه روشن شدن جریانی معادل 20 آمپر در یک لحظه دریافت مینماید. عدم در نظر گرفتن جریان اولیه الکتروموتور توسط خریدار کابل برق سبب میشود تا یک الکتروموتور پس از استارت و راه اندازی، دچار آسیب و یا حریق در قسمت کابل شود. توصیه میشود به جهت جلوگیری از پدید آمدن مشکلات مشابه، حتماً از یک کابل استاندارد با در نظر گرفتن جریان اولیه برای انتقال جریان به تجهیزات برقی خود استفاده نمایید.
تفاوت کابل مسی با آلومینیومی
اگر بخواهیم در ارائه پاسخ مناسب به این سوال صادق باشیم؛ باید بگوییم که بدترین فلز مس همیشه از بهترین فلز آلومینیوم بهتر است، اما این به معنای عدم بازدهی آلومینیوم و تایید قطعی عملکرد مس نیست همانطور که طلا از نظر عملکرد و بازدهی قابل قیاس با نقره نیست، با این حال نقره گاهاً ویژگی های مطلوبی در مقایسه با طلا دارد. در خصوص آلومینیوم نیز این موضوع صدق میکند. فلز آلومینیوم به دلیل وزن سبک تر و قیمت مناسب امروزه در بسیاری از کارخانه ها، پروژه ها و مراکز مختلف استفاده میشود. استفاده از کابل آلومینیوم در صورتی که از جریان مورد نیاز مصرف کننده پشتیبانی نماید میتواند به عنوان جایگزین مس از آن استفاده شود. بسیاری از افراد تصور میکنند که کابل آلومینیومی قادر به انتقال جریان همانند کابل های مسی نیست اما این موضوع زمانی صحیح است که از دو کابل مسی و آلومینیومی با مقطع یکسان در یک مدار استفاده شود. در واقع کابل آلومینیوم و کابل مسی با مقطعی یکسان عملکرد کاملاً متفاوتی خواهند داشت زیرا مقاومت اهمی فلز آلومینیوم در مقابل مس بسیار بیشتر است که به سبب جبران آن میتوان از مقاطع بالاتر کابل آلومینیوم با در نظر گرفتن یک کابل مسی استفاده نمود. جدول جریان مجاز سیم و کابل نیز با در نظر گرفتن این مورد مقاطع یکسان کابل آلومینیومی و مسی را به کاربر پیشنهاد میدهد.
کابل مناسب برای کولر گازی
کولرهای گازی با توجه به توان مصرفی میبایست از مقاطع سیم یا کابل 4 و یا 6 استفاده نمایند. برق کشی کولرهای گازی تک فاز میتواند به وسیله کابل های دو رشته و یا سه رشته انجام پذیرد. کابل های دو رشته دارای دو سیم فاز و نول هستند در حالی که کابل های سه رشته علاوه بر دو سیم ذکر شده دارای یک رشته سیم ارت نیز میباشند. کابل مناسب کولرهای گازی سه فاز نیز با توجه به جریان مصرفی کولر میتواند به صورت 3 رشته (سه فاز)، چهار رشته (سه فاز + نول) و یا پنج رشته (سه فاز+نول+ارت) باشد. لازم به ذکر است که مصرف کننده میبایست مطابق با متراژ مورد نیاز خود از منبع تغذیه تا کولر گازی و همچنین میزان مصرف کولر گازی مطابق با جدول جریان مجاز نسبت به خرید کابل مناسب برای کولر گازی خود اقدام نماید.
چه کابلی برای کولر آبی مناسب است؟
مطابق با استاندارد استفاده از کابل 4 در 1.5 و یا 5 در 1.5 برای کولرهای آبی توصیه میشود. این دسته از کابل ها میبایست در برابر اشعه نور خورشید مقاوم باشند و دارای گواهی استاندارد UV توسط تولید کننده باشد. این گروه از کابل ها معمولاً با روکش سفید رنگ در بازار عرضه میشوند. کابل 4*1.5 نسخه بدون ارت و کابل 5*1.5 کولری نمونه ارت دار کابل های کولر آبی میباشند.
بهترین سایز سیم برق برای ساختمان چیست؟
سایز سیم برق ساختمان مطابق با اعلام استانداردهای جهانی و همچنین مبحث 13 اعلام گردیده است. مطابق با این استاندارد ها به جهت اتصال جریان به کلیه تجهیزات روشنایی نظیر لامپ ها با توجه به توان مصرفی آن ها توصیه میشود که از سیم برق افشان یا مفتولی مقطع 1.5mm² استفاده نمایید.
برای اتصال جریان برق به کلیه پریزهای برق 16 آمپر نیز توصیه میشود از سیم برق مقطع 2.5 میلی متر مربع استفاده نمایید.
تجهیزات پرمصرف نظیر هیترها و تجهیزات گرمایشی و سرمایشی، اتوها و … می بایست با توجه به توان مصرفی آن ها از سیم برق با سطح مقطع 4 یا 6 میلی متر مربع استفاده نمایند.
به جهت اتصال برق ورودی یک واحد مسکونی نیز توصیه میشود از سیم برق های سایز 10 یا 16 با توجه به تجهیزات مصرفی و مطابق با جریان مجاز سیم استفاده شود.
به جهت جلوگیری از ایجاد خرابی برای سیم و کابل و تجهیزات موجود در مدار حتماً از فیوز مینیاتوری متناسب با جریان مجاز مصرف کننده استفاده نمایید.